Niewola awiniońska była okresem w historii Kościoła katolickiego, w którym siedziba papieży została przeniesiona z Rzymu do Awinionu we Francji. Przeniesienie miało na celu zapewnienie większej stabilności i bezpieczeństwa dla papieża i jego duchowych działań, ale miało poważne konsekwencje dla Kościoła katolickiego.
Zwiedzając niesamowity zabytek i wartą zobaczenia atrakcję w prowansji, którym jest niewątpliwie Pałac papieski w Awinionie, naturalnie nasunęło mi się pytanie, dlaczego była tu siedziba papieży. Jak to się stało, że z Rzymu przenieśli się oni do Francji? Jeśli wybieracie się do Awinionu i chcecie zwiedzić ten monumentalny zabytek, warto się dowiedzieć, skąd on się tam wziął.
Niewola awiniońska
Siedziba papieży w Awinionie była wynikiem pewnych czynników politycznych i historycznych. W 1309 roku, papież Klemens V zdecydował przenieść kurię papieską z Rzymu do Awinionu, ze względu na wyniszczające trudności oraz pełen zamętu krajobraz polityczny panujący w ówczesnym Rzymie.
Podejmując decyzję o przeniesieniu siedziby papieskiej do Awinionu, papież Klemens V zamierzał zbliżyć się do ówczesnego francuskiego monarchy, którego wpływy rosły w Europie. Awinion był częścią królestwa Francji, więc siedziba w tym mieście umożliwiła papieżowi większą kontrolę nad politycznymi i kościelnymi sprawami we Francji. Papież Klemens V chciał również zapewnić większą stabilność i bezpieczeństwo dla papieża i jego duchowych działań na skutek wielu poważnych problemów i chaosu politycznego w ówczesnym Rzymie.
Wraz z podjęciem tej decyzji, rozpoczął się okres, który nazwano Papiestwem Awiniońskim. Trwał on aż 73 lata, a w tym czasie siedem papieży rezydowało w Pałacu Papieskim w Awinionie.
Papieże awiniońscy
W pałacu papieskim w Awinionie mieszkało aż siedmiu papieży na przestrzeni 73 lat. W owym czasie była to stolica świata chrześcijańskiego do czasu aż papiestwo ponownie przeniosło się do Rzymu.
Oto lista papieży, którzy mieszkali w Avignon:
- Klemens V: 1305-1314
- Jan XXII: 1316-1334
- Benedykt XII: 1334-1342
- Klemens VI: 1342-1352
- Innocenty VI: 1352-1362
- Urban V: 1362-1370
- Grzegorz XI: 1370-1378.
Dopiero w 1377 roku papież Grzegorz XI powrócił do Rzymu, zamykając tym samym okres panowania papieży awiniońskich i przywracając siedzibę papieża do Wiecznego Miasta. Papieże opuścili Awinion po 73 latach rezydowania w tym mieście, chociaż istniało więcej papieży w innych miejscach (antypapieży), co stanowiło jeszcze jedną papieską schizmę (rozpad papiestwa) z papieżami panującymi jednocześnie we Francji i w Rzymie (a później w Pizie). Ci nieautentyczni papieże są nazywani antypapieżami. Problem ten został rozwiązany na posiedzeniu Rady (Council) w Konstancji w 1417 r., która wybrała włoskiego papieża. Palace des Papes pozostał pod zarządem papiestwa wraz z otaczającym miastem przez 350 burzliwych lat.
Przeniesienie siedziby do Awinionu miało duże znaczenie dla historii Kościoła katolickiego. Było to okres pełen konfliktów i sporów, a także przyczyniło się do schizmy zachodniej, która doprowadziła do równoczesnego panowania dwóch papieży.
Wielka schizma zachodnia
Wielka schizma zachodnia była jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Kościoła katolickiego. Rozpoczęła się w 1378 roku, gdy papież Grzegorz XI przeniósł siedzibę Watykanu z Awinionu z powrotem do Rzymu. Jednak po jego śmierci w tym samym roku, wybrany na następcę papież Urban VI nie zdobył pełnego poparcia części kardynałów, którzy uznali wybór za nieprawidłowy.
W rezultacie tego konfliktu, powstała schizma, która podzieliła Kościół katolicki na dwie frakcje. Jedna z frakcji kontynuowała siedzibę papieży w Rzymie, podczas gdy druga frakcja przeniosła się z powrotem do Awinionu we Francji. Obie frakcje twierdziły, że mają prawo do tytułu papieża, co doprowadziło do powstania dwóch równoległych papieży – papieża Urbana VI oraz antypapieża Klemensa VII.
Wielka schizma zachodnia trwała aż do 1417 roku, kiedy to sobór w Konstancji zwołany w celu rozwiązania tej sytuacji, obalił obu papieży i wybrał nowego papieża – Marcina V. W ten sposób zakończyło się podziałowe schizmatyczne trwające prawie czterdzieści lat.
Wielka schizma zachodnia miała ogromne konsekwencje dla Kościoła katolickiego, prowadząc do podziału wiernych, osłabienia autorytetu papieża i naruszenia jedności w Kościele. Była to jedna z najważniejszych kryzysowych sytuacji w historii Kościoła, której skutki odczuwane były przez wiele pokoleń.
Europejskie państwa podzieliły się na dwa obozy. Urbana VI popierali władcy Anglii, Danii, Irlandii, Litwy, Norwegii, Polski, Szwecji, co do zasady Świętego Cesarstwa Rzymskiego, Węgier oraz północnych Włoch. Rzymskiego biskupa popierał także Zakon Krzyżacki. Natomiast Klemens VII był popierany przez królestwa Hiszpanii, Cypr, Francję, Szkocję i Zakon Joannitów. Wielka schizma trwała do 21 listopada 1417 r., gdy papieżem został Marcin V.
Siedziba papieży obecnie
W obecnych czasach siedzibą papieską jest oczywiście Watykan, który jest niezależnym państwem. Również rządy papieży nie wiążą się z konfliktami jak w średniowieczu. Papieże nie rywalizują między sobą, ale sytuacja, że dwójka z nich żyje, nie jest powszechna. Mieliśmy taką sytuację w przypadku Benedykta XVI, który był pierwszym papieżem rezygnującym z władzy od 1415 r., gdy to Grzegorz XII ustąpił ze stanowiska, by w ten sposób zakończyć schizmę zachodnią i umożliwić wybór nowego papieża. Został nim wspomniany wyżej Marcin V.