Co warto zobaczyć na Gibraltarze? Choć skała na pierwszy rzut oka nie wydaje się być jakimś szczególnym okazem, jest na niej sporo atrakcji. Ze względu na jej strategiczne położenie była łakomym kąskiem dla wielu krajów. Stąd mnóstwo tu pozostałości militarnych: wydrążonych tuneli czy baterii obronnych. Upper Rock to też rezerwat przyrody i wspaniały punkt widokowy.
Jeśli szukacie praktycznych wskazówek, które pomogą Wam odnaleźć się na Gibraltarze i zorganizować zwiedzanie, przeczytajcie poprzedni post:
Co warto zobaczyć na Gibraltarze?
Tunele oblężnicze The Great Siege Tunnels
Tunele pochodzą z VIII w. i są pozostałością po Wielkim Oblężeniu Gibraltaru, które trwało 3 i pół roku. Było to jedno z najdłuższych oblężeń w historii. Hiszpanom, pomimo wsparcia Francuzów, nie udało się ostatecznie odbić Anglikom Gibraltaru. Atak był totalną katastrofą przynoszącą wiele ofiar i strat w sprzęcie hiszpańsko – francuskim. Liczby same mówią za siebie: 5 tys. żołnierzy brytyjskich przeciwko 60 tys. oblegających.
Tunele w czasie oblężenia pełniły funkcje obronne i powstały w latach 1779-1783. Ponieważ skała była za stroma, żeby zbudować drogę, wydrążono tunele i nimi przewieziono sprzęt wojskowy. Była to praca ręczna, wspomagana wybuchami. Na początku tunele liczyły prawie 300 m, a potem już 1200. Były wykorzystywane również podczas II wojny światowej.
Obecnie znajduje się tu wystawa City Under Siege i liczne pamiątki militarne. Wystawa pokazuje jak żyli Gibraltarczycy w czasie oblężenia. Zła dieta, choroby, konieczność ucieczki ze zrujnowanych domów wpłynęła na życie ludzi w tym miejscu. Warto zobaczyć inscenizacje i pozostałości grafitti na ścianach.
Wojskowe koszary i magazyny zajmują około 80 km tuneli.
godziny otwarcia: pn-nd 09:00 – 18:15 bilety wstępu: w cenie biletu wstępu do rezerwatu
Tunele z II Wojny Światowej
Kiedy Włochy przystąpiły do wojny, strategiczne znaczenie Gibraltaru wzrosło. Dlatego pojawiła się konieczność ochronienia żywności, amunicji i ludzi przed bombardowaniem i innymi atakami. Dlatego wydrążono więcej tuneli i połączono je z już istniejącymi. W tunelach pomieścił się garnizon złożony z 16 tys. żołnierzy i żywności wystarczającej na 16 miesięcy. Znajdowała się tu również podziemna centrala telefoniczna, stacja energetyczna, stacja destylacji wody, szpital, piekarnia, magazyny z amunicją i warsztat utrzymania pojazdów. Całkowita długość całej sieci tuneli wewnątrz skały wynosi około 52 kilometry.
Zwiedzanie z przewodnikiem trwa ok. 30 – 40 minut i obejmuje wystawy statyczne i fotograficzne. Wycieczki odbywają się od poniedziałku do niedzieli w godzinach 09:30 – 19:15 (ostatni wpis 18.15). Cena za wycieczkę to 8,00 £. Aby uzyskać dostęp do tej atrakcji, należy wejść do rezerwatu przyrody Gibraltar z pełnym biletem atrakcji. Może jednak się zdarzyć, że z powodu dużej ilości turystów wstęp nie będzie możliwy. Najlepiej więc zarezerwować sobie wstęp wcześniej poprzez maila: naturereserve@gibraltar.gov.gi.
Jaskinia św. Michała
Jaskinia, która pełni rolę sali koncertowej na 600 osób, a w czasie wojny szpitala, jest oświetlona kolorowym światłem i słychać muzykę. Dla jednych jest to atrakcja, a dla drugich komercja. Osobiście nie lubię oglądać jaskiń, bo wszystkie wydają mi się takie same, a formy skalne jakoś nie robią na mnie wrażenia. Przeszliśmy więc korytarzami do drugiego wyjścia dość szybko. Koszt zwiedzania jest w cenie biletu do rezerwatu.
Jednak jeśli ktoś jest zainteresowany i lubi podziemne wycieczki można wybrać się na zwiedzanie dolnej części jaskini, która została odkryta przypadkowo przy okazji drążenia tuneli w czasie II wojny światowej. Prawdopodobnie jezioro z krystaliczną wodą i ogromne komory były zamknięte przez 20 tys. lat! Wnętrze przypomina katedrę z organami, amboną i prezbiterium i robi niesamowite wrażenie.
Wycieczka trwa około 3 godzin w grupie od 5 do 10 osób. Dzieci poniżej 10 lat nie mogą wejść ze względu na odcinki wymagające wspinaczki. Wymagana jest wygodna odzież i solidne buty. W przypadku rezerwacji wymagane jest wcześniejsze 3 – dniowe powiadomienie (numery telefonów i maile tu). Koszt wyprawy 25 £ na osobę.
Schody Śródziemnomorskie
Schody zostały wpisane na listę UNESCO. Prowadzą od Bramy Żydowskiej w południowej części półwyspu aż na prawie szczyt góry, w pobliże baterii O’Hary na wysokość 419 m. Wspinaczka jest mozolna i lepiej wybrać się na nią rano, wieczorem, gdy jest tam więcej cienia, albo wiosną, kiedy dodatkową oprawą są kwitnące kwiaty. Oprócz tego wielką atrakcją są przepiękne widoki na cieśninę i Afrykę, ale jeśli ktoś ma lęk wysokości, to nie jest dobrym pomysłem wybrać się na taką wspinaczkę. Na wejście trzeba przeznaczyć około 1,5 godziny czasu.
Idąc do góry, oprócz krajobrazów, można zobaczyć jeszcze trzy jaskinie, które zamieszkiwał prehistoryczny człowiek. Wykopaliska wskazują też, że jaskinie te były kiedyś na poziomie morza. Wyżej są pozostałości militarne z II wojny światowej, w tym dwie baterie Lorda Aireya i O’Hary. Kończąc wspinaczkę przy bateriach można zejść do jaskini Św. Michała albo w stronę Apes’ Den.
Skywalk
Jest to taras widokowy ze szklaną barierką i podłogą. Żałuję, że nie udało nam się tam dotrzeć, bo pewnie widoki są niesamowite i to wrażenie przestrzeni! Tylko dla osób o stalowych nerwach. Ale bez obaw, to dość mocna konstrukcja. Podłogowe i balustradowe panele składają się z 4 warstw laminowanego szkła (o łącznej grubości około 4,2 cm). Układane obok siebie 42 panele szklane zajmowałyby ponad 750 m², czyli około 4 kortów tenisowych. Chodnik ma 2,5 m szerokości, a 70 m kotwic skalnych i 30 000 kg stali zabezpiecza Skywalk do skały. Wejście jest wliczone w cenę biletu do rezerwatu. Strona Skywalk.
Apes’ Den – jedyne w Europie małpy
Gibraltar to jedynie w Europie schronienie małp przebywających na wolności. Tym bardziej trzeba je zobaczyć. Tak jak pisałam wcześniej, spotkanie z tymi stworzeniami jest dużym przeżyciem, choć należy uważać na nie i zachować ostrożność. Małpy bowiem potrafią podrapać, a nawet ugryźć, jeżeli próbują ochronić swoje młode. Trzeba uważać z jedzeniem i wystającymi drobiazgami z torebek, bo to jest chwila moment i nie ma kanapki, lodów czy jakiegoś drobiazgu z torebki. Mi wystawała torebka śniadaniowa i przysięgam, nawet nie wiem kiedy, podbiegła małpa i mi ją ukradła!
Małpy są bardzo oswojone i nie boją się ludzi. Podchodzą do nich i można je wziąć na ręce z pomocą przewodnika. Ponieważ jechaliśmy taksówką, nasz kierowca miał ze sobą orzeszki ziemne i zwabiał makaki właśnie na te orzeszki. Dzięki temu jeden okaz wylądował na moim karku i było to całkiem przyjemne doznanie. Jak widać po mojej minie 🙂
Jednak dokarmianie przez turystów jest surowo zabronione i karane grzywną 500 euro! Niestety stworzenia te robią się coraz bardziej zuchwałe i nie należy je przyzwyczajać do podjadania smakołyków serwowanych przez turystów. Inaczej rozpanoszą się na dobre, a tak jest jeszcze niewielka bariera między człowiekiem a dzikim w końcu zwierzęciem.
Rezerwat przyrody
Jeśli ktoś lubi przyrodę i piękne widoki powinien wybrać się na spacer ścieżką Inglis Way. Nie można tam wjechać samochodem, więc podziwianie roślin i ptaków, które zamieszkują Gibraltar, możliwe jest tylko idąc spacerem (ok. 1200 m) po najbardziej zielonym terenie Upper Rock.
Zamek Maurów
Umocnienia zamku Maurów zostały zbudowane w 1160 r. lub nawet wcześniej. Zostały one jednak zniszczone w latach 1309-1333, gdy Hiszpanie ponownie podbili Gibraltar. Wieża, która była przebudowywana, pochodzi z około 1333 r., kiedy Abu’l Hassan odbiła Gibraltar od Hiszpanów.
Kiedy wchodzi się do środka, można zwiedzić poszczególne pomieszczenia, które prawdopodobnie były schronieniem podczas różnych zawirowań historycznych na przełomie wieków. Dziedziniec zamku Maurów służył jako więzienie aż do 2010 roku. Wejście jest wliczone w cenę biletu do rezerwatu.
Most wiszący Windsor
Ci, którzy pragną adrenaliny i Skywalk to dla nich za mało, mogą odwiedzić nowy most wiszący w Royal Anglian Way. Ten spektakularny most ma 71 metrów długości i zawieszony jest nad 50-metrowym wąwozem. Stojąc na moście można podziwiać wspaniałe widoki na cieśninę, zatokę i miasto. Wejście w cenie biletu wstępu do rezerwatu.
Europa Point i pomnik Sikorskiego
Pomnik, który stał pierwotnie w innym miejscu został przeniesiony do Europa Point. Upamiętnia generała Sikorskiego, który był symbolem polskich nadziei na zwycięstwo i odzyskanie niepodległości i który zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w katastrofie lotniczej w 1943 r. Dla Polaków to szczególne miejsce i warto je odwiedzić.
Europa Point to najbardziej wysunięty na południe cypel, który wybiega ku Afryce Północnej symbolizuje koniec Europy. Obecnie jest tam latarnia, która pochodzi z 1841 roku i stoi 49 metrów nad poziomem morza z zasięgiem około 37 kilometrów.
Baterie obronne
Jest ich na skale sporo, są też stutonowe działa, ale na mnie, laika w dziedzinie wojskowości, nie zrobiły większego wrażenia. Za to widoki z miejsc, w których stały, były piękne. Warto więc wdrapać się na Battery Spur czy O’Hara chociażby dla tych widoków:
Przydatne linki:
strona dla turystów Visit Gibraltar
oficjalna strona rządowa Gibraltar
strona z biletami na kolejkę linową Gibraltar Info
strona taksówek Gibtaxi
taras widokowy Skywalk
wypożyczalnia rowerów Redibike